Geachte college, raadsleden, aanwezigen op de tribune en allen die thuis meekijken,

In de Perspectiefnota die wij vanavond en volgende week bespreken, maakt het college ons duidelijk welke richting zij op wil. En welke nieuwe beleidsvoorstellen er zijn met het bijbehorende financiële plaatje. Dit om uiteindelijk de meerjarenbegroting te kunnen gaan actualiseren.

Het Voorjaarsdebat is óók de gelegenheid om als fractie je eigen accenten, zorgen en ideeën aan te geven. We hebben de Perspectiefnota goed gelezen en besproken. De hoofdvraag die we als fractie dan altijd stellen is, is dit voorgenomen beleid in overeenstemming met onze grondbeginselen? Het is niet alleen de vraag ‘zijn we met goede dingen bezig?’; ‘zit het financieel wel degelijk in elkaar?’ of ‘passen de taken of ideeën wel of niet bij de lokale overheid?’

Nee, het gaat ons in de kern om de vraag ‘passen de voornemens in de visie op het mensbeeld dat we kunnen ontlenen uit de Bijbel?’

En dat is in essentie eigenlijk helemaal geen ingewikkeld kader. Als u in de Bijbel Micha 6 vers 8 leest, staat het er heel simpel; doe eerlijk en recht aan de minderbedeelde, wees daarin trouw en doe dat in afhankelijkheid van God. Dat is ons uitgangspunt.

Voorzitter, dit gezegd hebbende wil ik vervolgen met eerst een compliment aan het college. We zijn zeer blij met de extra investering in arbeidsbemiddeling voor de moeilijk plaatsbaren op de arbeidsmarkt. Een jaar geleden dienden wij samen met de PvdA een motie hiervoor in. Uw advies was: doe dat zonder financiële parameter, we gaan dit serieus oppakken. En nu komt er dus substantieel meer capaciteit voor arbeidsbemiddeling en sociale activering.

Wat ons bevreemdt, is dat u in de nota spreekt over een CO₂-doelstelling in 2040, terwijl bij meerderheid in het Najaarsdebat is besloten om de CO₂-doelstelling op 2030 te houden. Hoe moeten wij dit zien, wethouder?

Voorzitter, over een aantal onderwerpen dienen wij moties in. Ik wil ze graag één voor één aan u allen toelichten;

Eerder Melden, Minder Achterstanden & aansluiting Verwijsindex
In de Perspectiefnota geeft u aan dat de aanpak van armoede en schuldenproblematiek in Zoetermeer hoge prioriteit heeft. Cijfers uit het jaarverslag van 2015 laten helaas opnieuw zien dat dit ook bittere noodzaak is. We hebben met elkaar de ambitie afgesproken om in de top-3 te komen van best presenterende gemeente als het gaat om armoedebestrijding. 

Welnu, voorzitter: In het voorjaar heeft een aantal partijen uit het sociaal domein de krachten gebundeld. Kwadraat,  Palet Welzijn, Schuldhulpmaatjes, Humanitas en Stichting MIM hebben de uitgangspunten opgeschreven voor hun initiatief ‘Eerder Melden, Minder Achterstanden’, om preventief schuldenvorming aan te pakken. Deze aanpak spreekt ons zeer aan en past geheel in onze ambitie om als gemeente bij de top-3 van Nederland te behoren.

Wij dienen daarom samen met GroenLinks, CDA, PvdA, VVD en SP een motie in waarin we de wethouder vragen om dit initiatief met de betrokken partijen verder uit te werken en deze aanpak te integreren in het gemeentelijke beleid.

Een ander punt wat wij willen aankaarten rond schuldenproblematiek is de gegevensuitwisseling tussen gemeente en de beroepsgroep van gerechtsdeurwaarders. Het gaat om het ontsluiten van informatie over lopende schuldhulpverleningstrajecten via een online portal tool, de zogeheten ‘VerwijsIndex Schuldhulpverlening’. Dit kan huisuitzetting en beslagleggingen bij mensen die in een gemeentelijk traject zitten vermijden of tijdelijk opschorten. Dit kan uitzetting of beslaglegging voorkomen. Wij dienen hiervoor een motie in samen met PvdA en CDA.

Activering statushouders
Meerdere partijen hebben hier inmiddels voor gepleit. Via de media werd ook onze aandacht getrokken en wij vragen hier bijzondere aandacht voor. We hebben het over de stijging van de bijstand die mede veroorzaakt wordt door statushouders. Op dit moment lijkt de nadruk te liggen op huisvesting, en minder op het aan het werk helpen.

In Utecht zijn ze direct begonnen met experimenten om statushouders geschikt te maken voor de arbeidsmarkt, door hen bijvoorbeeld te laten meelopen op scholen, in het openbaar vervoer, en door stages te regelen in de beveiliging, horeca of in verzorgingshuizen. Ook is daar een talentenpool van hogeropgeleiden opgericht. Een mooie rol voor bijvoorbeeld ons Ondernemershuis, zou ik zeggen.

Wethouder, ik lees in de nota dat u nadrukkelijk een beroep doet op de statushouders zelf en wijst naar het onderwijs en welzijnsorganisaties. Dat klinkt te veel als toekijken en dat vinden we veel te afwachtend. U moet daarin zélf de eerste stappen zetten. Ik heb nog niks gezien over hoe we dat in Zoetermeer zouden kunnen doen. In Utrecht ligt het actieplan al klaar, dus bij deze onze uitnodiging. Hebben wij ook een actieplan zoals in Utrecht?

Opvang en begeleiding van verwarde mensen
We troffen in de begroting een stelpost van € 20.000,- aan voor de opvang van verwarde mensen. Het is onze fractie niet duidelijk op welke wijze het college dit geld wil gaan besteden. Wij vragen ons ook af of dit überhaupt afdoende is. Onlangs signaleerde scheidend korpshef Bouwman dat de politie voor gemiddeld 20 procent belast is met meldingen over en van verwarde mensen. Het landelijk aanjaagteam ‘Verwarde Personen’ onder leiding van burgermeester Spies uit Alphen aan den Rijn roept op om werk te maken van een integrale aanpak op gemeentelijk niveau. De problematiek neemt serieuze vormen aan in Zoetermeer. Wij dienen dan ook een motie in waarin we het college vragen om te komen met een integrale aanpak.

Formele en informele partijen
Voorzitter, een belangrijke randvoorwaarden van de kanteling in het sociaal domein is het succesvol aan elkaar vlechten van formele en informele partijen. In de nota spreekt u dat iedereen moet wennen aan andere vormen van samenwerken en besturen. Dat spreekt ons aan. Het initiatief vanuit de samenleving stimuleren is een grote opgave. Dat gaat in verschillende vormen goed, maar kan beter en moet meer.

Wat ons positief maakt is bijvoorbeeld de schulphulpverlening. Een goedlopende tandem tussen Humanitas / SchuldHulpMaatjes en de gemeentelijke afdeling.

Ook  de positie van de mantelzorger wordt steeds sterker en bepalender in de zorggesprekken. De informele verzorger of ondersteuner formuleert de benodigde zorg aan de formele zorguitvoerder, omdat bij de mantelzorger immers de expertise ligt over de zorgvraag.

Wij zien deze ontwikkelingen, maar missen daarin wel een voortvarende aanpak van het college. Het zijn nu drie wethouders die daarin een rol hebben. Maar wie trekt hier nu de kar? We leven in een netwerksamenleving. Dat vraagt om verdere vervlechting en opbouw van de verhoudingen en relaties tussen informele en formele partijen. We roepen het college op om door te pakken op dit gebied en meer tandems te ontwikkelen.

Daar waar het bijvoorbeeld niet lekker gaat is de doorontwikkeling van informele partijen die actief zijn op het vlak van werving, bemiddeling en begeleiding van vrijwilligers. Dit heeft de gemeente jaren geleden aanbesteed en gegund aan ZoSamen. Maar in de praktijk blijkt dat deze gunning het compleet onmogelijk maakt voor nieuwe partijen om in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning, om zo andere werkvormen te introduceren voor vrijwilligerswerk. Door een voor ons onbegrijpelijk juridisch risico dat aan deze tender lijkt vast te zitten, zijn nieuwe aanvragen per definitie kansloos voor het ontvangen van financiële steun van de gemeente.

Wij vinden dat het college dit heikele punt zorgvuldig moet bekijken en deze ongewenste situatie moet oplossen. Wij vragen wethouder Vugs en wethouder Kuiper om deze kwestie gezamenlijk op te lossen.

Bruis
Jawel, ook de fractie ChristenUnie-SGP heeft ideeën over bevordering van bruis. Zelfs ideeën die weinig kosten, en de stad levendig en gezellig maken. U bent vast nieuwsgierig. Ik zou zeggen: kijk naar onze vindingrijke moties over bruis in het openbaar gebied.

Voorzitter, ons bereikte signalen dat het voortbestaan van het fotomuseum in Zoetermeer onzeker is. Hier zijn eerder vragen over gesteld door D66. We vragen de wethouder om een toezegging om met het bestuur van het museum in overleg te gaan en te kijken hoe we elkaar kunnen helpen. Het zou zonde zijn als dit initiatief verdwijnt.

Veiligheid
Eén punt willen wij hier nog benadrukken. Het gaat over de vragen die wij over de brandweer hebben gesteld. Beantwoording volgt waarschijnlijk in het zomerreces, maar vanaf deze plek willen we er bij de burgemeester op aandringen om zich goed te verdiepen in het concept  ‘uitruk op maat’ en de vele buiten-bedrijfstellingen van materieel van de brandweerpost in Oosterheem. Het kan niet zo zijn dat deze brandweerpost het sluitstuk wordt van de veiligheidsregio Haaglanden en het de opmaat wordt voor sluiting.

Natuur en kinderen
Zoetermeer is een gezinsstad met veel voorzieningen. Kinderen aanmoedigen om buiten te spelen is geen taak van de overheid, en wel van ouders. Maar de gemeente kan buitenspelen echter wel faciliteren door speelvoorzieningen aan te leggen die aantrekkelijk, attractief en uitdagend zijn voor kinderen. Dit kan in de vorm van natuurspeeltuinen en het aanleggen van een natuurbelevenispad in één van de mooie parken in de stad. De motie over natuurspeeltuinen zullen wij aanhouden, nu de nota Spelen vorige week werd aangeboden. Wel dienen wij in het kader van natuur en kinderen samen met GroenLinks een motie in om een attractief natuurbelevenispad te realiseren.

Afsluiting
Voorzitter, tot slot. Samen met het CDA dienen wij een motie in over recreatief zwemmen in de stad. Het is echt een onderwerp wat de wethouder moet analyseren en uitwerken. U gaf laatst in het resultatendebat aan dat u het onderwerp meeneemt bij de behandeling van de sportnota. Ondanks dat we er binnenkort over gaan praten, wil ik u vragen om het debat niet af te wachten. Recreatief zwemmen is een grote wens die leeft in de stad. Die wens is nooit weggeweest, ondanks sluiting van zwembaden. Het moet er gewoon weer komen.

Voorzitter, hier wilde ik het voor nu bij laten. Ik dank u voor uw aandacht.